فرمالیسم، قسمت اول

استخراج فرم‌ها

برای آغاز صحبت از فرمالیسم لازم است تاریخچه‌ی شکل گیری مفهوم زیباشناسی را‌ بدانیم. فرمالیسم را نمی‌توان منفک از زیباشناسی بومگارتن، عبارت هنر برای هنرو ایده‌ی بی‌علاقگی کانت بررسی کرد. اصطلاح زیباشناسی بومگارتن با هدف بازشناسی، وحدت بخشی و مفهوم زیبایی خودبسنده وارد فلسفه هنر شد و عبارت هنر برای هنر تقریبا همزمان با رواج گسترده‌تر اصطلاح زیباشناسی، اهمیت پیدا کرد. برای درک بهتر پیوند مفاهیم ذکر شده بهتر است به مقدمه کتاب “اولین شعرها” از تئوفیل گوتیه توجه کنیم. ” این کتاب در خدمت چه چیزی است؟ با زیبا بودن خدمت می‌کند. به محض این که چیزی مفید می‌شود، دیگر زیبا نمی‌شود.”
در راستای بررسی دیدگاه فرمالیستی می‌توان به آثار ” تیمو ناصری ” اشاره کرد. تیمو ناصری در دوره‌های مختلف به مطالعه عناصر گوناگونی پرداخته است و نهایتا نگاه و قلم‌اش او را به سمت دنیایی انتزاعی و فرمالیستی هدایت کرده‌است. جست‌وجوی او از ادوات جنگی، آداب‌ورسوم سرخپوستان، نقوش بال پرندگان آغاز می‌شود و به خط فارسی، مقرنس‌ها و افلاک می‌رسد. تاثیر پذیری از عوامل گوناگون به سبب بدیهی بودن شاید آن چنان قابل توجه نباشد، آن چه آثار او را متمایز می‌کند توانایی‌اش در استیلیزه کردن و ساخت فرم‌هایست که به تنهایی و بدون هیچ غایت و منظوری زیبا و دارای ارزش‌های لازم هستند. برای نگریستن به آثار تیمو ناصری الزاما نیازی به پیش ‌انگاشت‌های رایج مانند تاریخ، جامعه‌شناسی و سیاست نداریم و این خودبسندگی، آثار او را در دسته‌ی کارهای فرمالیستی قرار می‌دهد.

۱.keeper,2019
2.sphere,2008
3.Nio,2019
4.JuJu,2019
5.Florenz_Bagdad,2016
6.Muqarnas,2008
7.Babel,2015
8.DAZ0046,2018

شیما مصحفی

اکرمگ | ochremag