سندی بر اندیشه زیبایی شناسی معاصر

در دوران پست مدرنیسم، کنترل اجتماعی بیشتر متکی به “اغوا” ست تا اقدامات سرکوب گرایانه دولت یا ارزش های فرهنگی مشترک. در عصر پست مدرنیسم، انسجام اجتماعی و وفاداری نهادی شهروندان را قدرت بازار تضمین کرده و نیازها، تمایلات، هویت ها و سبک های زندگی اجتماعی انسان ها به مصرف پیوند خورده است. “زوال عاطفی” و “سطحی بودن و فقدان عمق” از مولفه های جامعه پست مدرن است. رسانه ها مبلغ سبک جدیدی از زندگی به وسیله تبلیغات معطوف به تصاویر سطحی و بدون معنای عمقی هستند. چارلز جنکز میگوید: 《از آنجایی که مدرن از واژه modo به معنای “هم اکنون” می آید، پست مدرن، نوعی برتری دنیوی و فضایی از بودن به صورت ماوراء، بالا، فرا، فوق و خارج از زمان حال را با خود حمل می کند، ناممکن بودن این امر، مساله را بغرنج میکند. به درستی، پارادوکس خیلی مدرن تر بودن از مدرن، برآشفتگی ایجاد میکند.》انسان پست مدرن ماهیتی متافیزیکال دارد، اما نه از نوع متافیزیک وحیانی و دینی، بلکه متافیزیکی ریشه دوانده در مقولات انسانی. بنابراین، انسان عصر پست مدرن، انسان سیّال و سرگردانی است.
فضای آثار داوود زندیان بازتاب حقیقت عصر حاضر است. هیچ المان اخروی و آن-جهانی ندارد و در عین حال فراواقع است و به رئالیسم جادویی میماند. عناصر تصویری در آثار او، به عمد، هم ارزش و سطحی اند، مانند تکه های کولاژ در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، بر هم اثر می گذارند و در عین حال گسسته اند. همچنین نحوه پرداخت آنها اینگونه القا میکند که با اصل عناصر طرف نیستیم و تنها با نسخه هایی چاپی یا بعضا کمیک روبروییم. عناصر فاقد محوریت، ثبات و یکپارچگی اند و هرآنچه هم که تصویر شده است، به زودی فرو خواهد ریخت. ردپایی از تاریخ و نوستالژی بر شدتِ گذارِ غیر منسجمِ عصر حاضر، از سنت گرایی و مدرنیته، می افزاید. از طرفی، ثبت همزمان حرکات چندگانه اندام آدمیان، بر وجه عدم قطعیت و استیلا پذیری انسان پست مدرن در آثار تاکید می ورزد. کلیت گریزی، تردید، آشوب و ضرورت ستیزی و بازتاب امر “مصرف” در آثار زندیان، در مقام کنشی پرسشگر، مخاطب را با بحران پست مدرنیسم مواجه می سازد و به مثابه سندی بر اندیشه زیبایی شناسی معاصر، حضور می یابد.

شیوا فلاحی

اکرمگ | ochremag