دیرینهشناسی فوکو روشی است که با تبدیل زبان و گفتمان به نقطهی آغاز تحلیل، قواعد شکلگیری گفتمانها و دانشها را شناسایی میکند. دیرینهشناسی در تحلیل سطح آگاهی باقی نمیماند و با تأکید بر سطح ناخودآگاه، آرشیوی از قواعد پنهان و ناآگاهانه را کشف میکند که سبب شکلگیری یک مجموعه میشوند اما کمبودی در این روش وجود داشت که نمیتوانست علل تبادل گفتمانها و تاثیرات خارج از گفتمان اصلی را شناسایی کند. بنابراین، فوکو با وامگیری روش تبارشناسی از نیچه و استفاده از آن در کتاب “مراقبت و تنبیه”، این کمبود را رفع کرد. هدف از روش تبارشناسی این است که نشان دهد یک سیستم فکری مشخص (که قبلا با روش دیرینهشناسی فوکو تحلیل شده بود) نتیجهی روندهای منطقی و ثابت نیست بلکه محصول نوسانها و گسستهای تاریخی است و فرض تداوم خطی پدیدهها را نفی میکند.
آرفه آراد در نمایشگاه “زیست- تن”، کرموزومها را نمایش داده است. کرموزومهایی که در قالب مجسمه و نقاشی چیدمان شدهاند. اگر کروموزومها را به مثابه نقطهی آغازین زیست انسانها در نظر بگیریم میتوانیم آثار آراد را به نوعی تبارشناسی انسان بدانیم. کروموزومهای آرفه آراد آن صورت متداول و ساده علمی را ندارند و به شکل رشتههای درهم تنیده و کجومعوج تصویر شدهاند. اختلال و دگرگونی در سازمان آنها ایجاد شده است که نمود آن را در وضعیت پریشان انسان مشهود است و به نظر میرسد هنرمند نیز قصد داشته است با بازگشت به تبارها و ریشهها نظم و وحدت را در هم بشکند و با نمایشِ کثرت و پیچیدگیها اشارهای به منشاء مسائل و آشفتگیهای انسان داشته باشد. شاید برای یافتن علتِ رنج تثبیت شدهی انسان بازگشت به تبار کروموزومها ضروری باشد.
اکرمگ | ochremag